Şöyle bir sahne düşünmenizi istiyorum: Bir gün iş yerindeyken yöneticiniz sizi çağırıyor ve “Son dönemde oldukça yoğun ve zorlu bir dönemden geçtiğinin farkındayım ama çalışmalarından ve yaptığın katkıdan çok memnun olduğumu bilmeni isterim. Seni kaybetmeyi hiç istemem, ekibimizde çalışmaya daha uzun süre devam etmen için ne yapabilirim? Geleceğe yönelik hedeflerin neler? Hangi konularda kendini geliştirmek istersin? Bu hedefleri gerçekleştirmen için ben nasıl katkıda bulunabilirim?” diyor.

Böyle bir görüşme sizi mutlu etmez miydi? Şirkete olan bağlılığınızı arttırmaz mıydı?

İnsan Kaynaklarının en zorlu süreçlerinden biri çalışanların işten ayrılma süreçlerini yönetmek. Bu süreçte kurumlar, işten ayrılan çalışanları ile genellikle “İşten Çıkış” mülakatı yaparlar. Köprüden önce son çıkış özelliği taşıyan bu görüşmelerde ayrılmaya karar vermiş çalışanları kalmaya ikna etmek için artık çok geçtir. Bu görüşmeler çalışanın işten ayrılma sebeplerini irdelemeye ve bu sebepleri ortadan kaldırmaya yönelik aksiyonları belirlemeye yarar.

Gallup araştırma şirketinin yaptığı araştırmalara göre, işten ayrılmaların %70’i bağlı olunan yönetici kaynaklı veya yöneticinin etki edip değiştirebileceği unsurlar nedeniyle oluyor. Bu nedenle çalışanlarınızın, işten ayrılma aşamasına gelmeden – henüz çalışmaya devam ederken, yöneticileri ile “İşe Devam” görüşmeleri yapmalarını sağlayarak kuruma olan bağlılıklarını artırabilirsiniz. Yazının girişinde bahsettiğim yönetici-çalışan görüşmesi de böyle bir uygulama örneği: Hemen yarın uygulamaya koyabileceğiniz, çalışanların yöneticileriyle  olan iletişimini arttıracak etkili bir yöntem.

Bu görüşmelerin etki yaratabilmesi için performans değerlendirme görüşmelerinden ayrı olarak yapılması, görüşme sırasında kişinin iş yerinde daha uzun süre çalışmaya devam etmesi için öne çıkan konulara odaklanılması gerekiyor. Çalışana sorulacak sorular için bir form oluşturmakta ve soruları belirlemekte yarar var. Bununla birlikte çalışanla yapılan sohbetin ilerleyişine göre sorulacak sorular adapte edilmeli. Sorularla ilgili kesin bir reçete yok ama farklı formlardan derlediğim aşağıdaki soruları önerebilirim:

• İşinin en sevdiğin, seni en çok motive eden yönü ne?
• İşinin en memnun olmadığın ve artık yapmak istemediğin yönü ne?
• Hayalindeki işi bana anlatır mısın?
• Eğer buradaki görevinden ayrılman gerekse, en çok neyi özlerdin?
• İş yerinde sahip olduğun hangi bilgi, beceri ve yeteneklerden yararlanılmadığını düşünüyorsun?
• Eğer işinle ve sorumluluklarınla ilgili bir şeyi değiştirme şansın olsaydı bu ne olurdu?

Çevremdekilere daha önce kendileriyle böyle bir görüşme yapan yöneticileri olup olmadığını sorduğumda genellikle “Hayır” yanıtını alıyorum. Bu görüşmelerin yaygın olmamasının en önemli nedenli çalışanların taleplerine olumlu yanıt verememe korkusu. Süreci etkin bir şekilde uygulayabilmek ve bu korkunun üstesinden gelmek için gerekli olduğunu düşündüğüm noktaları 5 adımda özetleyebilirim:

1. “İşe Devam” görüşmeleri şirket genelinde uygulanacak bir süreç olarak hayata geçirilmeli ve tüm yöneticiler konuyla ilgili eğitim almalı.
2. Görüşmeleri İK ekibi değil, çalışanların bağlı olduğu yöneticileri yapmalı.
3. Çalışanınız yerine getiremeyeceğiniz bir talebini dile getirdiğinde, bunu açıklıkla ve gerekçesiyle birlikte kendisine söyleyin.
4. Görüşmenin sonucunda karşılıklı olarak alacağınız aksiyonları belirleyin. Eğer üzerinde düşünmeniz ve çalışmanız gereken başlıklar varsa bunu belirtin, bu başlıkları tekrar değerlendirmek için yeni bir görüşme tarihi belirleyin.
5. Görüşmeyi tamamlamadan önce söylemek istediği başka bir şey olup olmadığını sorun. Bu soruyu sorduğunuzda görüşme gündeme gelmeyen daha ufak talepleri duyma şansınız olur.

“İşe Devam” görüşmeleri ile hem birebir görüşme yapılan çalışanların şirkete olan bağlılığını arttırabilir hem de bu görüşmelerin toplu sonuçlarından yola çıkarak geleceğe yönelik uygulama önerileri geliştirme şansı bulabilirsiniz. 

Not: İş hayatında sizi en çok hangi unsurların motive ettiğini test etmek ve binlerce kullanıcının katılımıyla sürekli güncellenen bu anketin sonucunu görmek isterseniz Sizi Ne Bağlıyor? anketini yapabilirsiniz.

Kaynaklar

İşte Kalma Mülakatı Nedir? (What Is A Stay Interview?), Susan M. Heathfield, About.com, erişim: 3.6.2014

Entegre Yetenek Yönetimi (The Executive Guide to Integrated Talent Management), Kevin Oakes & Pat Galagan, ASTD 2011

Sizi Ne Bağlıyor? (What Keeps You?), www.keepem.com, erişim: 3.6.2014